Het stadsvernieuwingsproject Niefhout staat gekend omwille van zijn focus op samenleving en zorg. Centraal in dit project wordt dan ook het Pioniersgebouw, dat het kloppende hart van Niefhout zal vormen. Voor het ontwerp van dit gebouw kan POLO Architects zijn expertise en knowhow botvieren aan de tekentafel. We spraken met Jascha Rondou, architect & director bij POLO Architects
Hoe is men bij jullie terechtgekomen voor het ontwerpen van het Pioniersgebouw?
“De kiem van dit ambitieuze project is een open oproep, uitgeschreven door het team van de Vlaamse Bouwmeester. Ze zochten deskundige partners voor de ontwikkeling van de stationsomgeving in Turnhout. B-architecten en Bureau B+B Stedenbouw & Landschapsarchitectuur werden verkozen als laureaat voor het uitwerken van de studieopdracht voor de opmaak van een ruimtelijke ontwikkelingsvisie. POLO Architects werd geselecteerd om de architectuuropdracht voor fase 1 en het Pioniersgebouw uit te werken, een uitdaging die we met veel enthousiasme zijn aangegaan.“
Welke functie en inplanting krijgt het Pioniersgebouw binnen Niefhout?
“Het Pioniersgebouw krijgt een centrale ligging binnen het masterplan van Niefhout en zal verschillende sociale functies herbergen voor een brede waaier aan gebruikers. Het doel is om zowel private als (semi)-publieke functies te creëren, bestaande uit diverse woonvormen, commerciële functies en diensten.”
Kan je al iets meer vertellen over het ontwerp en de inplanting van het Pioniersgebouw?
“Het gebouw wordt ontworpen en geïnterpreteerd als één volume met binnenplein, opgebouwd uit één gevelmateriaal. De volumetrie is een verwijzing naar de vroegere houtzagerij met sheddaken en volgt uit een zoektocht naar zichtassen en randvoorwaarden van de context. Laag waar het moet, hoog waar het kan. De verschillende woonvormen -appartementen, common+ wonen en assistentiewoningen- worden onderscheiden door verschillende nuances in detail en afwerking.
De gevels zijn een vertaling van de achterliggende functies. Ze trachten zo min mogelijk schreeuwerig te zijn, wel markant. Alle functies op straatniveau moeten zo toegankelijk mogelijk gemaakt worden. Het binnenplein wordt een semipublieke plek en zal dus toegankelijk zijn voor iedereen via meerdere doorgangen of functies in de plint. Tegelijk zal het binnenplein ook gebruikt worden als semi-private tuin voor de bewoners. Om die reden is het een bewuste keuze dat de binnengevel anders benaderd wordt dan de buitengevel.”
Sluit jullie visie als architect aan bij een stadsvernieuwingsproject met een dergelijke mix aan functies?
“Een creatieve uitdaging als deze valt helemaal binnen onze comfortzone. Belangrijk voor het project Niefhout is de focus op diverse woonvormen. Dit doen we door naast assistentiewoningen en appartementen ook een woonvorm te implementeren die uniek is in België, namelijk de “common+ ruimte”, met het oog op de creatie van minder private en meer gemeenschappelijke ruimte. In deze common+ ruimte voorzien we kook-, eet-, leef-, studeer-, sport- en speelruimtes die toegankelijk zijn voor alle bewoners. Concreet kan een eigenaar van een studio van 40 m² bijvoorbeeld vrienden en familie uitnodigen in een dergelijke polyvalente ruimte, die ingericht is om te koken en te eten. De hellende daken fungeren dan weer als gemeenschappelijke daktuin. Deze specifieke aandacht voor verbinding, inclusie en samenleving is heel eigen aan Niefhout.”
Hebben jullie ervaring uit andere dergelijke projecten kunnen meenemen in het ontwerp van het Pioniersgebouw?
“POLO Architects bracht verschillende stadsvernieuwingsprojecten tot een goed einde. Mooie illustraties hiervan zijn het masterplan voor de nieuwe woonwijk ‘Eksterlaer’ in Deurne en ‘het Clarenhof’ in Mechelen. Beide stadsvernieuwingsprojecten bieden een antwoord op de uitdaging om de stad leefbaar te houden. Onze inzet op duurzame stadskernverdichting toont zich ook duidelijk in het project ‘Kanaalstraat Herentals’, waarvoor we de prijs voor het meest kwalitatief stedenbouwkundig project van de stad Herentals 2017 in ontvangst mochten nemen.
De opdrachten van POLO Architects zijn zeer uiteenlopend en variëren van stedenbouwkundige studies over residentiële projecten tot kantoren, scholen, zorgcentra… We hebben ook ruime ervaring met culturele, commerciële en industriële projecten. Bij de duurzame en kwalitatieve ontwikkeling van een volledig gebied zoeken we telkens een geschikte manier om het project organisch te integreren in de omgeving. Het evenwicht tussen voldoende diversiteit enerzijds en uniformiteit anderzijds is hierbij cruciaal. Ons inziens past een kwalitatief project telkens in een specifiek verhaal, op een specifieke plaats. Dit zijn twee bepalende elementen die bij ieder project verschillend zijn. Bij POLO Architects zoeken we steeds volledige klaarheid over deze elementaire aspecten, waardoor we telkens een authentiek en uniek resultaat bereiken voor elk project.
Hoe complexer de uitdaging, hoe meer onze creativiteit wordt gevoed. Die uitdagingen situeren zich op verschillende domeinen zoals betaalbaarheid, demografische groei in de steden en de druk op beschikbare ruimte, mobiliteit, nieuwe gezinsstructuren … De antwoorden hierop vinden we in het verweven van verschillende functies, in kwalitatieve collectieve buitenruimtes versus private ruimtes, in morfologie van de gebouwen (planopbouw en de relatie tot de publieke ruimte), in materiaalgebruik, in kleurgebruik… Dit was ook bij het ontwerp van het Pioniersgebouw niet anders.”
Hartelijk bedankt voor dit interview!
